Luan Rama
Dhe muzika është gjithashtu një letër dashurie…
E tillë ishte pikërisht dhe ajo «Adagietto» e Simfonisë sê V-të Gustav Maher që dëgjova mbrëmë në skenën e Orkestrës Filarmonike të Parisit, në La Villette, nën drejtimin e Mikko Franck.
E kisha dëgjuar më parë në filmin «Vdekje në Venecie». Ç’mrekulli! Ishte një letër dashurie e Mahler për gruan e tij Alma Schindler, të cilën sapo e kishte njohur dhe ku që të dy kishin rënë nën sharmin e njëri-tjetri. Jo, nuk isha në Lido, si dikur, kur shikoja vendet ku kishte xhiruar Vischonti filmin e tij fetish… isha para atyre instrumentistëve virtuozë që më prehnin shpirtin me një nga meloditë më të bukura të botës. Po, intrumentistët, me violinat, violonçelët, basët e kordat e tyre luanin duke lexuar një letër dashurie të mjeshtrit të madh Mahler, një letër që të merrte me vete me gjeninë e vet. I lumturi dhe i mjeri Mahler nën sharmin e një prej grave më joshëse të Vjenës dhe e dashura e Klimt në tablonë e tij «Puthja»… Alma Schindler ishte jo vetëm sensuale por dhe një pjaniste e muzikante mjaft e talentuar që ëndërronte të ishte gruaja e parë që do kompozonte një opera.
Kjo «Adagietto» (Sehr langsam) e madhërishme, u shkrua nga Mahler në vitet 1901-1903 kur ai sapo kishte mbaruar «Marshin e vdekjes» (Trauermarsch) në «do dièse mineur», meqë i sëmurë, ai mendonte se do të vdiste, por jo. Me të ndodhi mrekullia. I dukej se dashuria e risolli në jetë. Prandaj dhe kjo mrekulli muzikore puthi sytë e tyre.
Dëgjojmë Mahlerin dhe na duket se në këto lëvizje muzikore, adaggio, me një gëzim ngjyrë ari, ai ecën bashkë me flladin, përshkon kopshtin për të shkuar drejt Almës, ta zgjojë dhe t’i tregojë vjeshtën e artë… por ah, Alma flë, dremitet dhe Mahleri nuk do ta zgjojë… Dhe ai shkon hipur në njëzetë harqe violinash…
Dëgjojeni këtë «Adagietto», është diçka nga më pasionantet (Liebenschaftlich); është një nga ato mrekulli që të lehtësojnë shpirtin, që të mëkojnë plagët, që të lehtësojnë trupin edhe sikur të jesh në shtratin e vdekjes. Një letër e magjishme dashurie …
