Nga Luan Rama
Në çdo rrugë të Parisit ka një gjurmë, një varg poeti,
një rresht të nxehtë, të ngjizur,
në buzët e një kënge që s’ka rreshtur,
copëza jete, klithma dashurie,
në sheshet e mëdha, në afreskun e kohrave,
me lindje, vdekje e kambana,
nëpër rrugë janë përshëndetjet e letrarëve të mëdhenj
që i dhanë frymë e gjak historisë!
François Villon do ishte varur në një trekëndësh të Grand Châtelait,
por atë e falën që të shkruante «Ballada e të varurve»;
në fund të sallës në «La Rotonde»,
i mjeri Baudelaire po kthen gotën e fundit
bashkë me terrin e natës;
Rimbaud ka shkuar me nxitim në La Roche,
të shkruajë «Një stinë në ferr»,
Victor Hugo, tribuni i lirisë, po flë prej kohësh në Pantheon;
pak metra më tutje Dumas vazhdon të tregojë
takimet me kontin e Monte Kristos;
Proust ende nuk e ka fikur abazhurin e tij
në katin e parë të dhomës në “Boulevard Haussman”,
gjithnjë në kërkim të kohës së humbur;
buzë Seine-s, bukinistët shesin “Madame Bovary”
duke joshur mushterinjtë me kopertinën e saj të bukur
“Vdekja dhe dashuritë e Emma Bovary!”;
në shtëpinë e Balzac-ut kafeja e ftohtë ka mbetur përgjysmë
pranë konteshës Walewska të mbytur në lotë,
dora e tij e vdekur veç dy fjalë ka lënë mbi një fletore të zverdhët;
kaloj nga “Café Select” dhe në fund të kafenesë përshëndes Verlaine
që ende ka gotën me absint në buzë;
tutje, në një hotel të vogël të Montmarte-s,
Sand dhe Chopin po kalojnë natën e tyre të fundit
të dashurisë dhe të zemëratës për mos tu parë më;
eci në «Rue neuve des Capucines» dhe shoh si në mjegull
trupin e Stendhal që shembet papritur i pa jetë mbi trotuar;
vështroj Senën që rrjedh nën urën Mirabeau
dhe murmuris nën zë vargjet e Apollinaire për të dashurën Lou
që nuk e jetoi plotësisht jetën e tij;
Eluard nxjerr nga xhepi foton nudo të Galës
«Shiko sa e bukur është!» më thotë,
edhe pse ajo iku me shokun e tij të afërt, Dali;
Camus diku është fshehur e mbyllur me aktoren Casarés
ndërkohë që gruaja e tij tenton të hidhet nga ura mbi Seine,
kambanat e katedraleve po bien për trishtin e saj
dhe gjithë shpirtrat e trazuar të poetëve dhe të dashurave të tyre ;
Sartre sapo ka vdekur në një spital të Parisit
dhe Simone de Beauvoir, me shokët e tij
nga një uiski pijnë pranë kufomës,
të kujtojnë mikun dhe të harrojnë dhembjen,
ndërkohë që Duras nxiton si e çmendur drejt Trouville
për tu dehur atje me letrat dhe të dashurin l’Amant të saj;
të tjerët, të shumtit, nga lodhja e madhe,
kanë shkuar të prehen në varrezat e «Père Lachaise».
Në çdo rrugë të Parisit shoh një zemër, një ngjizmë,
ndjej një britmë, gjakun dhe frymën e dashurisë
shkrimet dhe poemat që hapin na e bëjnë më të lehtë
në këtë ditë të dielltë…
Mars, 2016
