Nga Luan Rama
Gjithçka është e dhimbur dhe e hirtë mbi Drancy,
vetë heshtja, braktisja,
hekurat e ndryshkur dhe ajri i atij stacioni trenash
që hyri në histori.
Gjithçka është e hidhur në vagonin e vetëm të vetmuar
të 60 trenave që shkuan rrugëve të Europës
për në krematorët e vdekjes,
me qiellin që nderej e zhdukej menjëherë,
me sytë e vrarë dhe ëndrat e pamundura
të lirisë në fushat përtej,
me shijen e shkrumbit në horizontin që digjej
dhe erën kundërmuese të mishit dhe flokëve të përcëlluar
në rrugët e Gjermanisë,
nga një kamp në tjetrin, nga një stacion në tjetrin,
ku shkonin mijra jetë, dashuri.
Ja ku jam sot në Drancy,
stacioni i vjetër dergjet në heshtje
me mallin e dhjetra mijra hebrenjve të humbur përgjithnjë
nën zhurmën e trenave dhe lehjen e qenve të errësirës,
Drancy një imazh i dhimbur
ku mijra hebrenj lanë gjurmët e tyre
aromë thirrjesh dhe duarsh që tunden në erë
përtej telave me gjemba
ku trenat fërfshëllejnë dhe shfryjnë
avullin e shpirtrave të handakosur,
shamitë e hebrenjve nga të çarat e vagonave më tunden ende
si letra të padërguara, mbetur ndër duar,
si fjalë të pathëna përkushtimi,
në Drancy është ende aroma e tymit dhe e gjakut
dhe fjalët kanë mbetur ë gojët e hapura të Robert Desnos dhe Max Jacob,
e hebrenjve që nuk u kthyen më nga Auchvitz, Birkenau, Majdanek,
në Drancy janë ende pëllumbat e shkrumbuar-fëmijët e Izieu.
Një shi i hirtë bie sot mbi Drancy…
Drancy, 9 maj 2016, (Asnjë nga fëmijët e Izeu që nga Drancy u çuan në kampet e shfarosjes, nuk u kthye. Në Dranzy kaluan 76.000 hebrenj, mes të cilëve dhe poetët Robert Desnos apo Max Jacob)