Shumica e emrave të shquar të letërsisë së shekullit XX – pra, shkrimtarët e librave, eseve, e reportazheve– kanë qenë njeherësh edhe dashnorë të letrave. I tillë ishte edhe George Orwell, një vëllim me letrat e të cilit, redaktuar nga Peter Davison u botua vitin që shkoi. Mes tyre gjendet edhe një letër dërguar në vitin 1944 Noel Willmettit, i cili kishte pyetur “nëse totalitarizmi, adhurimi i liderëve janë me të vërtetë në rritje”. Letra e tij “paralajmëron” romanin “1984”. Ky i fundit flet për një botë që gjendet e ndarë në një konflikt të vazhdueshëm. Konflikti justifikon sundimin e qeverisë, e cila ka zhvilluar shkencën me qëllimin për të kontrolluar dhe shtypur individin. Bota e Orwell është ajo ku jeta private e individit nuk ekziston.
Më poshtë letra e tij:
“Më duhet të them, unë besoj, ose unë kam frikë, se në botë kjo është në rritje. Hitleri, pa dyshim, shumë shpejt do të zhduket, por kjo do të çojë ose te forcimi (1) i Stalinit, (2) i milionerëve anglo-amerikanë dhe (c) të gjitha llojet e ‘fyhrerve’ të vegjël të tipit të de Gaulle. Të gjitha lëvizjet kombëtare kudo, madje edhe ato që e kanë origjinën në rezistencën ndaj dominimit gjerman, duket se po marrin forma jodemokratike, ka disa ‘fyhrer’ mbinjerëzorë që mbledhin rreth vetes njerëz (Hitleri, Stalini, Salazar, Franco, Gandhi, De Valera janë të gjitha shembuj të ndryshëm) që miratojnë teorinë se qëllimi justifikon mjetin. E gjithë lëvizja në botë po shkon drejt ekonomive të centralizuara që nuk janë të organizuara në mënyrë demokratike dhe që kanë tendencë për të krijuar sisteme kastash. Me këtë shkojnë edhe tmerret e nacionalizmit emocional dhe tendenca për të mohuar ekzistencën e të vërtetës objektive, sepse të gjitha faktet duhet të përshtaten me fjalët dhe profecitë e disa ‘Fyhrerve’ të pagabueshëm. Historia, në një kuptim, ka pushuar së ekzistuari….
Hitleri mund të thotë se çifutët filluan luftën, dhe në qoftë se ai mbijeton, ky version do të bëhet histori zyrtare. Nëse vjen lloji i botës që unë kam frikë se po arrin, atëherë ajo është një botë me dy ose tre supershtete të mëdha të cilat nuk janë në gjendje të pushtojnë njëri-tjetrin.
Në tërësi, inteligjenca angleze e ka kundërshtuar Hitlerin, por vetëm me çmimin e pranimit Stalinit. Shumica e tyre janë krejtësisht të gatshëm për metoda diktatoriale, polici sekrete, falsifikim sistematik të historisë etj, aq kohë sa ata mendojnë se ajo është në anën tonë.
Në të vërtetë deklarata se ne nuk kemi një lëvizje fashiste në Angli kryesisht do të thotë se të rinjtë, në këtë moment, e shohin ‘Fyhrerin’ e tyre diku tjetër.
Ju pyesni, nëse unë mendoj se tendenca është një botë drejt Fashizmit, dhe pse kam mbështetur luftën. Unë e di shumë njerëz që nuk e pëlqejnë imperializmin britanik por e mbështesin kundër nazizmit apo imperializmit japonez, si të keqen më të vogël. Në mënyrë të ngjashme, unë do të mbështesja BRSS kundër Gjermanisë, sepse unë mendoj se Bashkimi Sovjetik nuk i ka shpëtuar krejtësisht të kaluarës dhe ruan mjaft nga idetë origjinale të revolucionit. Mendoj, dhe kam menduar që nga fillimi i luftës, që në vitin 1936 ose aty rrotull, se kauza jonë është më e mirë, por ne duhet të vazhdojmë ta bëjmë atë ende më të mirë, duke i bërë kritika të vazhdueshme”.
Sinqerisht,
Geo. Orwell
Tri vjet më vonë, Orwell do shkruante romanin “1984”
( Përgatiti: Pasqyre.al. Ndalohet kopjimi i çdo materiali)
