Nga Roland Gjoza
Tetë vjet në Pukë, në moshën më të bukur, 24 vjeç, me një liber më poezi të botuar 18 vjec, me një mallkim, thuaj më mirë. Puka, një qytet 840 metra mbi nivelin e detit, më një rrugë të vetme, që përshkohej për pesë minuta, me pesë kafene, tri restorante, një berberane, një kinema, një muze, ai i Migjenit. Nuk po zgjatem shumë, se pikërisht këtë doja të spikatja, muzeun, ish-shkollën ku kish dhënë mësim Migjeni, që tani i binte të ishte në një moshë më mua. Dy a tre shkalle kishte ajo shkollë ku ulesha nganjëherë, përgjithësisht në muzg, kur dilte hëna, apo kur binte borë dhe vetmia ndjehej më shumë. Atje brenda ishte dhe ajo kinse dhoma e përshtatur për poetin, ku kishte një krevat, një pasqyrë, një raft të vogël, një tavolinë, një karrige, një dollap për rrobat, dhe aty në mur ishte Çarli Çaplini dhe Greta Garbo, në korniza të praruara, më gdhendje, po ishte dhe një gozhdë për peshqirin që ndërrohej shpesh. Të xhami i dritares fëshfërinte dhe kërciste ndonjë dege, qershia, që atij i jepte një ngushëllim të çuditshëm. Aty në atë dhomë mësova prej Davës, nxënëses time, se gjyshja e saj shkonte dhe e pastronte atë dhomë, madje një detaj që më bëri fort përshtypje u ruajt gjatë në kujtesën time dhe nuk u shënua askund, si prej pengimit të një dhimbjeje. Ishtë poeti më i madh për mua dhe fakti që vdiq aq i ri, sikur më benin me turp. Nuk e di pse e kisha këtë ndjesi. Ndoshta ngaqë e kalova moshën e tij dhe s’vuaja nga ndonjë sëmundje vdekjeprurese. Është gjallë gjyshja? Po mësues, doni ta pysni për diçka, patjetër. Ishte një e moshuar e rregjuar, me një shkop në dore, e përthyer pothuaj, sikur bëhej gati të nisej për poshtë, më një pengim prej Davës. Kështu besoja. Atë mbesë kishte, atë fillikate, siç shprehej më një aht zemërndrydhes që Zoti se kish bërë me shumë mbesa e nipa. Më tha Abdullahu që t’i pastroja dhomën se do të vinte në pranverë. Ç’me pastrue, ajo ishte borë si bora e parë. E kish pastrue vetë para se më shkue, veç sa ia kam përkedhelë teshat; nji kostum dopio petë për ceremoni, dy kravata të kuqe, dyzina më shami mëndafshi që vijshin erë me të turbullue…një palë këpucë fringo të reja veshë a jo dy tri herë, këpuceë shollet, e ç’me kujtue tjetër… Pastër, pastër, si më hy në nji dhomë të porsa martuemish… U ula te karrigia e papritur pashë veten në pasqyrë. Ku ku, thashë e më erdhi për të qeshë. Ishte marre më pa veten ashtu zhelamane. E vetmja që s’shkojsha në atë dhomë. Vesh pa vesh, zdrale pothuej, po veç e bukur kam kenë. E them për herë të parë, mësues se ti më kupton. Në atë kohë s’duhet me e ditë se ishe e bukur se të hajshin dreqnit! Milloshin, pse me e mohue, e kam dashtë më loçkë të zemrës. E kam dashtë! E pse me e mshef? E kuptova që edhe ai m’simpatizote, ashtu kinse po më falenderonte, anipse e dijsha se po turbullohej fort. Isha vetëm, kuptohet, kisha kureshtje me dijtë për intimitete. Brekët, ia pashë, dhe ato të palosuna, tutlue me parfum, nji cen s’i dallojshe, ishin përdorë a jo. M’lëndoi kjo, a ish femën a mashkull, se isha mësue më i gjetë teshat e burrit të shkoklueme, hidh e prit andej e këndej. I pashë letrat, i preka nji stilograf, me nji maje prej florini, kështu mu duk dhe ajo letra që i preka që tjetërlloj e i lexova diçka, nuk e harroj, shkruente; Abdullah, thuej të ma pastroje mirë… Ishte për mue. Po unë dijsha me e lexue ndryshe; thuaj me mi prek.. A ishte vërtet kjo? E marume kam qënë, e lanme krejt..uf! Tash po i them, e tu ia prekë teshat zene se e preka atë. Pastaj shkrute; Do ta shpërblej.. Kjo m’vrau. S’kërkojsha pare prej tij, po veç një vështrim e aq zemra jeme bahej zog. Tash e kisha qyqe. Më kishin thanë se ishte shtrue në një sanatorium të Italisë se vuante prej mushknive. Si iu ka mush ajo qershia te dritarja, sa herë vinte pranvera me drandofille, se shpesh e shifsha atje tuj mendue, me ndoj lule në dore. Erdhe? Më thoshte buzagaz me ato mustaqe spice e me synin zjarr. Donte me u çue me më dhanë dorën e unë s’e lashe. I qeshsha dhe unë më nji gaz që atë e ka habitë. Ia hyjsha me themël asaj dhome, po ç’me i hy, ju thashë, zotni, aty sikur kishin kalue natën e parë dy të porsamartuem. ur e gjejsha vetëm në dhomë, më zgjaste dorën që e kishte përherë të nxehtë e më afrote me dashni, po jo me të keq, se kështu bante dhe me njerëzi, po ma vonë nuk e bantë ma, qysh atëherë kur i lajsha kravatat dhe këmishat me njolla gjaku. Vuente i shkreti, ishtë sëmundë. Përherë më jepte ka i diçka, edhe pare më ka dhanë, për më ble dru e pishë për zjarrm. Unë i blejsha për nxanësit e për të e ai e dinte këtë, po s’bezajtte. Ma vonë mora vesh se ai vdiq. Një ditë Abdullahu më takoi e më dha paret. Ç’janë keto? I thashë. I ke për atë ditë që i pastrove dhomën! Të ka shënue dhe ty në këtë listë që më erdhi me postë. S’ka lanë asnji borxh pa shly. Merri, kush nuk ka nevojë për pare? E ç’i bana do të thush ti, mësues! I bleva qirinj e u luta për shpirtin e tij, për atë fatzi, që më la në shpirt nji kujtim shumë të bukur. Ishte për tu dashtë! Ia kam rujtë atë dhomë për nji kohë, se Abdullanë e transferuen dhe drejtori i ri, ishte krejt ndryshe, nuk i hyjshin në sy hollësina të tilla, kisha frikë se po vijshin dorë mbi rrobat e tij, i futa në nji arkë e i çova në shtëpinë teme e kur erdhën motrat, ua kam ngarkue deri të makina, veç Greta Garbon nuk ua dhashë, atëhere nuk e dijsha se ishte aktore, kisha xhelozi për të e nuk ua dhashë, po s’i bana gja, as e hupa, as e grisa, po e kam fshehë. E kishteë nji të dashtun aq të bukur e aq e shikojsha kaihere, e shikojsha e thojsha se shkojshin bashkë. E kur mora vesh se ajo ishtë aktore dhe ai e pelqente fort, mu këputën do tela këtu mbrenda, kam qeshe e jam mahitë më veten. Ca gjana u kthyen prap e ca të tjera mbetën në shkollë, e dolën kur u hap muzeu, e unë jam paraqitë në komitet e kam thanë; mos caktoni pastrues në muze, e baj unë pa pare.. dhe e bajsha këtë punë për qejf, vetëm prej asaj dhome ku kam provue ndoca ndjesina të mshefta.. Po Greta Garbon nuk e dhashë. E kam respektue, ishte gruaja e tij e andrrave, se ai s’pati grue!
