Nga Përparim Kabo
Të dyshosh nuk është diçka e keqe… por të largosh dyshimet është një punë e vështirë… duhen investime serioze dhe argumente të besueshëm dhe të bazuar…
Kohët e fundit ka ndoca shkrues që i josh teza se vazhdimësia iliro shqiptare nuk është e provuar dhe duke injoruar të dhënat arkiologjike, antropologjike, etnografike, teonike dhe oronike… me një mëndjelehtësi ngelen vetëm te një argument…tek thonë:… “se ska gjë të shkruar në ilirisht.”
Është e vërtetë se nuk ka me bollëk dhe Paul Emilius e më tej pushtimi osman dëmtuan rëndë këtë kujtesë… E megjithatë ajo që ka ekzistuar nuk mund të humbasi për fare…pa nam e pa nishan, aq sa të na shpjerë në përfundimhidhërimin se … oh nuk ka ekzistuar…
Ja dua të ndaj me ju një të dhënë të ilirishtes së shkruar… Ja një shëmbull që na jepet nga Kupitori…
“…Ilirishten, Paonishten dhe Dalmatishten “sabaja” dhe “sabajum” e shpëton Ammianosn Marcellinos”…”est autem sabaja ex hordeo vel frumento in liquorem vonveres paupertinus in iliriko potus quod genus est potionis ex frugibus aquaque confectum et vulgo in Dalmatia e Panoniae que provinciis gentili barbarbaroque sermon appellatur sbajum”
“Sabaia” do të thotë pije në Iliri e bërë nga gruri ose frutat të shëndruara në pije dhe në krahinën e Dalmatisë dhe Paonisë sipas dialektit të tyre barbarë quhet sabaiin.
Fjala ilire “sabaja” dhe “sabajum” duhet të nënkuptojë shqipen-vijon Kupitori- “Shëmbim”, nga e cila njësohet dhe rrënja dhe rëndësia por nëpërmjet tipeve “shëmbije-ja” ose “shëmbe-ja”; në fundore i afrohet fjala shqipe me fundore greke “ma”, me përfundim që “shëmbi-mi”=”ptisani ekthima” që do të thotë mushti. Ndryshimi midis ‘a’ dhe ‘e’ ose ‘e’ duket dhe në vrejtjen e këtyre dy fjalëve dhe na tregon arsyen.
Mbledhësit e fjalëve heshtin se nga rrjedh fjala “sabaja” ose “sabajum”…ajo ska lidhje rrënjësore me fjalë greke apo latine…është fjalë ilire…
Faleminderit Kupitori…
Respekt per prof. Perparim Kabon, POR:
fjala SABAJA qe ai sjell nuk eshte deshmi e ilirishtes SE SHKRUAR por vetem deshmi e nje fjale qe perdornin iliret per birren.
ajo fjale gjendet brenda nje teksti te shkruar ne latinisht.
edhe pse deshmia e pare per kete fjale eshte nga Ammianus Marcellinus, teksti latinisht qe ka cituar prof. Kaboja (me gabime te medha) eshte nga shen Jeronimi. Mbase e ka ngaterruar Kupitori.
gjithnje behet fjale per kete birre qe prodhonin ne Panoni.
nuk eshte e vertete qe “mbledhesit e fjaleve heshtin” per kete SABAIA. Perkundrazi, fjala eshte e njohur mire, e ka edhe Wikipedia. Me nje fjale, e di edhe bufi. Eshte fjale ilire. Nuk eshte prove qe shkruhej ilirishtja. Eshte prove qe iliret pinin birre. Eshte prove qe iliret e kishin nje emer per birren qe pinin.
eshte gjynah te shkruash keshtu ne kohen e Google-it. Eshte gjynah, prof. Kabo.