Më 29 janar të vitit 1976 filmi i Bernarndo Bertoluçi do të dënohej duke kërkuar shkatërrimin e të gjitha kopjeve. Sot, është filmi i dytë më i parë i të gjitha kohërave në Itali. Nga Pasolini tek Visconti, për të kaluar tek Lattuada e Monicelli, rastet në të cilat censura është përplasur me maestrot e kinemasë kanë qenë disa.
“Zotërinj, gjykatës, moralizues: Unë dua të di se në cilin krematorium do të digjen negativët e filmit “Tango e Fundit në Paris”. Me vendimin tuaj ju keni dërguar në një kamp vdekje idetë e disa milionë shikuesve që njësoj si ju kanë fituar të drejtën për të votuar, për tu divorcuar, që ndjehen fajtorë se kanë dashuruar, urryer, ose të paktën që kanë parë “Tango e fundit”. Por, mos kini iluzione, në Italinë e vitin 1976 jeni vetëm një pakicë”. Kështu shkroi Bernardo Bertoluçi në një letër të hapur shtypit, pak pas gjykimit famëkeq të Gjykatës Supreme të 29 janarit 1976 që urdhëroi shkatërrimin e të gjitha kopjeve, duke përfshirë negativët e kryeveprës së tij “Tango e fundit në Paris”. Sot, përkujtohet 40 vjetori i kohës kur filmi i tij do të dërgohej në turrën e druve. Por sot, ai është ndër filmat më të parë ne vendin fqinj shkruan “La republicca” me 15 milion shikues. Jo keq për një film që i kërcënohej zhdukja.
Protagonist të filmit janë Marlon Brando dhe një vajzë e re, interpretuar nga Maria Schneider. Takimi fatal mes një amerikani të zhvendosur në Paris dhe vajzës së një koloneli, nxiti irritimin e censurën. Prodhimi kinematografik ngjalli shumë reagime dhe debate, për skenat e shumta intime, regjisorit iu hoqën disa të drejta për pesë vite.
Skenari i filmit fokusohet tek përpjekjet e Paul (Marlon Brando), një Amerikani që jeton në Paris, të largohet nga ajo ç’ka është jeta e tij pas vetvrasjes së bashkëshortes. Në një apartament bosh, a thua të ishte fryt i rastësisë më të stisur, ai takon Jeanne (Maria Schneider). Në dhomat bosh të këtij apartamenti ata kalojnë tre pasdite erotizmi instiktiv dhe primitiv, pa ditur asgjë mbi njëri-tjetrin, madje as emrat, me bindjen e Paul-it që seksi ishte gjithçka kishte rëndësi në takimet e tyre. Si shikues të jashtëm, ne i ndjekim të dy në jetët e tyre jashtë atij apartamenti: Paul në hotelin e gruas së tij dhe Jeanne me nënën dhe të fejuarin Tom, një regjisor televizioni, i cili po xhiron një film me metrazh te shkurtër mbi jetën e saj, përgjatë një jave deri në ditën e dasmës së tyre.
Last Tango in Paris” u censurua për shumë vite në Itali dhe vende të tjera deri në shfaqjen e tij të plotë në fillimvitet ’80. Pelikula origjinale e filmit i shpëtoi rastësisht urdhërit të djegies të dhënë nga gjykatat italiane dhe u ruajt në Francë deri në shfaqjen e versionit të sotëm të filmit, i cili sërish është i paplotësuar me gjithë skenat e xhiruara nga Bertolucci. Megjithëse dekadat që vijuan, ku realizimet kinematografike tejkaluan çdo lloj konvecioni dhe norme të vendosur më parë në kinema dhe art, shumë pak filma seriozë sfiduan aktorët të eksploronin dimensione më të thella njerëzore ashtu si krijimi i Bertolucci-t. Asnjë realizim kinematografik që prej 1972 nuk ka arritur të jetë aq seksualisht intim, emocionalisht përcjellës, ‘i ndershëm‘ madje dhe transgresiv si “Last Tango in Paris”.
