Prej kohësh e kisha kthyer në zakon që, për të mposhtur perëndimet e mërzitshme e të stërzgjatura të diellit gjatë verës, të përshkoja përreth tri apo katër orë në këmbë disa nga rrugët kryesore të qytetit. Rregulli parësor i këtyre shëtitjeve ishte të ecja vetëm në rrugët më të rëndomta, ku si përherë dyndej turma e pasdites. Pra, duhej shmangur me doemos ideja e të kaluarit në një rrugë të re, të papërshkuar më parë dhe sidomos mundësia e ofrimit të ndonjë pamjeje. Veç kësaj, shëtitjet nuk duheshin shoqëruar me muzikë, për të cilën prej disa muajsh ndieja një lloj neverie. Atëherë isha i bindur se vetëm kështu mund të luftohej vulgariteti i perëndimit të diellit gjatë verës, që në qytetet e hemisferës veriore mund të kthehet në një torturë të vërtetë. Ato tri-katër orë dhembjeje të purpurt dhe frymëmarrjeje të shpejtuar. Barriera e fundit, pas së cilës mund t’i lejoja më në fund vetes të dorëzohesha pa turpin e poshtërimit të një tjetër dite të humbur.
Në kthim të një prej këtyre shëtitjeve, teksa përshkoja korridorin drejt apartamentit tim, më zuri veshi disa zhurma në anën tjetër të derës. Ishte veçse një trokitje e rëndomtë e enëve të kuzhinës me përtesën e zakonshme të shtrimit të darkës. Megjithatë, ajo që më tërhoqi vërtet vëmendjen dhe më nervozoi ishin tingujt e mbytur të një melodie. “Marshi turk” i Bethovenit. Isha i bindur që jo shumë kohë më parë kisha zhdukur edhe gjurmët e fundit të koleksionit të vogël të CD-ve me muzikë klasike. Por, çka është edhe më e rëndësishme, jetoja vetëm. Megjithatë, ja tek po rrija ndërdyshas përballë asaj dere, të cilën mendoja se e njihja aq mirë sa të mos i kushtoja ndonjë rëndësi të veçantë, veç asaj që mund t’i kushtohet një dere, sidoqoftë.
U përpoqa për të disatën herë ta rrotulloja çelësin në bravë. Kushdo që ishte brenda nuk mund të mos e kish ndierë gërvimën metalike, pavarësisht “Marshit turk,” që vazhdonte i vendosur. Një zhurmë hapash në rritje përfundoi me një heshtje të shkurtër, muzika dhe zhurma e enëve të kuzhinës reshtën. Dera u hap nga brenda.
“Më falni…”, arrita të belbëzoj, duke mos e duruar dot vështrimin e hutuar të burrit në anën tjetër të pragut. Ai me siguri priste që pas kësaj të largohesha, por kur pa se nuk kisha ndërmend të lëvizja nga vendi, kryqëzoi krahët mbi gjoks dhe kureshtja i zuri vendin hutimit, që tashmë kish kaluar në anën time.
“Ndodh shpesh”, u përgjigj tjetri pas përpjekjeve të mia të dështuara për t’i shpjeguar se ai apartament ishte imi. “Kjo është një ndërtesë mjaft e ngjashme me të tjerat në këtë zonë. Arkitekturë utilitare”, tha, duke bërë një lëvizje shfajësuese të shpatullave. “Ngatërresat nuk janë të rralla. Fillimisht mendova se ishit shitës ambulant, por…”.
Zhurma e enëve të kuzhinës u dëgjua sërish, çka nënkuptonte se brenda ishte të paktën edhe një person tjetër.
Burri mund të më kishte marrë për cilindo, por kjo nuk e ndryshonte faktin, që ai dhe kushdo tjetër gjendej në apartament më kishin uzurpuar shtëpinë dhe për më tepër, dukej se kjo nuk e shqetësonte aspak. Si të luftosh një pushtues kaq të qetë dhe në paqe më vendin që sapo ka marrë?
“Dëgjo”, i thashë i acaruar nga supozimet e tij. Ia përsërita adresën e plotë të apartamentit, sikur kjo të mund të provonte diçka, pastaj shtova se ai më përkiste mua dhe se jetoja aty prej dhjetë vjetësh tashmë e, për më tepër, kisha qenë brenda tij jo më larg se tri orë më parë.
“Por kjo nuk vërteton asgjë”, u përgjigj tjetri. “Fakti që ke qenë brenda një apartamenti nuk do të thotë se ju përket. Për më tepër, ajo çfarë pretendoni është e pamundur”. Burri vijoi se jetonte aty prej tre vjetësh e gjysmë me të shoqen, e cila priste fëmijën e tyre të parë.
“Përpiqu të kuptosh”, tha ai, “shqetësime të tilla nuk sjellin veçse telashe në këto raste. Megjithatë, eja brenda.”.
U stepa një hop. Tjetri e vuri re hezitimin tim dhe buzëqeshi fare lehtë, si për të thënë: “Pikë për mua”.
Tryeza ishte shtruar përgjysmë. Mbështetur në shpinën e një prej karrigeve qëndronte një grua rreth tri apo katër muajsh shtatzënë. Ndryshe nga bashkëshorti, ajo nuk dukej e shqetësuar nga çfarë po ndodhte dhe, për më tepër, i mungonte ajo lëvizja shfajësuese e shpatullave.
Ndërkaq, në ato pak orë që isha larguar prej aty, apartamenti kish marrë një jetë krejt tjetër. Ishte po i njëjti, por mungonte asketizmi që isha përpjekur të krijoja kohët e fundit pas disa sulmeve të njëpasnjëshme ndaj orendive të tepërta. Aty tani mund të gjeje gjithçka që kisha urryer. Veç Bethovenit, gjendej një raft i tërë me CD të muzikës klasike, kryesisht meloditë më të njohura. Librat qenë zëvendësuar me revista dhe në një cep qëndronte monstruoz e i heshtur një televizor. Ishte e vështirë të mendoje se si mund të qenë zhvendosur gjithë ato orendi dhe ajo jetë brenda apartamentit në ato dy apo tri orë që isha larguar (aq më tepër që çifti kishte patur mjaftueshëm kohë të përgatiste edhe darkën).
“Nuk ke ndonjë dyshim, besoj?”, foli më në fund burri. “Dua të them se ky nuk mund të jetë kurrsesi apartamenti yt. Me siguri do kishe gjetur diçka të njohur. Diçka nga jeta jote këtu do të kishte lënë gjurmë.”.
Por, jo. Në atë hapësirë nuk kishte asgjë të identifikueshme nga jeta ime e mëparshme.
“Megjithatë, qëndroni për darkë”, tha gruaja. Ishte hera e parë që foli qysh nga mbërritja ime.
“Po, patjetër”, tha burri.
“Mund ta kaloni natën këtu sonte. Dua të them… nëse ishit i bindur se kjo ishte shtëpia juaj, atëherë me siguri nuk kishit menduar një vend tjetër për të fjetur.”.
“Është e vërtetë”, tha burri, duke ngritur sërish supet në formë shfajësimi, “por as mua nuk më vajti mendja. Kjo është e tmerrshme.”.
“Çfarë?”, pyeta unë.
“Fakti që një njeri mund të lërë shtëpinë në mbrëmje dhe në kthim të mos e gjejë më aty.”.
“E tmerrshme”, përsëriti gruaja.
“Ose e gjen të pushtuar”.
“Të mos nxitohemi tani”, ndërhyri tjetri, duke bërë një lëvizje ftuese drejt tryezës.
***
“Nuk jemi njohës të mëdhenj të muzikës”, tha në përfundim të darkës burri, teksa jepte e merrte me butonat e impiantit muzikor.
“Kjo duket”, mendova, duke risjellë në mendje tingujt e mbytur të “Marshit turk” pak çaste më herët. Ishte e kotë të diskutoheshin shijet muzikore. Si burri, ashtu edhe e shoqja, dukej se ndiheshin mjaft mirë në mediokritetin e tyre. Fëmija që prisnin, me siguri që do t’u ngjante në këtë drejtim, ashtu si edhe në shumëçka tjetër. Tek e fundit, thashë me vete, nuk do të qe edhe aq e vështirë të argumentoje kundër dy personave, por, kundër dy njerëzve e gjysmë, kjo ishte thjesht e pamundur.
“Por, si të thuash, përpiqemi të dëgjojmë muzikë klasike”, vijoi tjetri. “Pjesët më të njohura janë të parapëlqyerat tona. Me pak fjalë na pëlqen të dëgjojmë ato që i dëgjojnë të gjithë.”.
“Të paktën nuk mund të gabosh me to.”.
Burri aprovoi me kokë, pa e kuptuar ironinë. Nga impianti muzikor nisi të dëgjohej sërish “Marshi turk”, por këtë herë më i plotë. Gruaja kishte mbështetur ballin mbi gishtërinj dhe po qëndronte symbyllur, me një pamje të lodhur.
“Është e tmerrshme”, mërmëriti ajo, si të mos qe shkëputur ende nga biseda e pakmëparshme.
I shoqi u zhduk për pak në një kthinë të korridorit dhe u kthye me një shishe konjak dhe dy gota.
Hollë-hollë, darka nuk dukej se po shkonte keq. I hodha edhe një sy kuzhinës dhe dhomës së ndenjies, por m’u dukën akoma më pak të njohura. Sipërfaqja e tyre dhe boja e mureve, të vetmet gjëra që gjer atëherë më kishin dhënë ndjesinë e shtëpisë qenë krejt të largëta.
Pas një çasti të heshtur, thyer vetëm nga mërmërima “E tmerrshme…” e gruas, ai vijoi bisedën pa i kushtuar rëndësi.
“Cila është frika jote më e madhe?”
“Nuk e di”, iu përgjigja. Në fakt nuk besoj se kisha menduar më parë për diçka të tillë. Thashë të rihapja bisedën e shtëpisë së humbur, por m’u duk e papërshtatshme. “Ndoshta dhimbjet fizike”, arrita të nxirrja me gjysmë zëri.
“Është e çuditshme! Mendoj për frikën sa herë dëgjoj ‘Marshin turk’. Kam një ndjesi humbjeje. E di? Ka disa kompozime në këtë stil. Duhet të jenë të frymëzuara nga marshi i bandave muzikore ushtarake osmane. Më pas, disa kompozitorë europianë rikrijuan të njëjtin marsh në format e tyre, pork u e lamë?
“Tek frika. Se si kjo muzikë të bën të mendosh për të.”.
“E drejtë. Është e tmerrshme të mendosh se sa pak duhet për të humbur kur, në vend të armëve apo ushtrive, përballë të vendoset muzika. Një ritëm i thjeshtë. Mjafton që tjetrit t’i japësh diçka që nuk e ka patur kurrë. Diçka, që ndoshta as vetë nuk e ka ditur se i mungon. Nuk do të duhej shumë kohë që të niste dorëzimi. Të dorëzohesh dhe të ndryshosh pa e kuptuar. Ekziston githmonë rreziku që të zgjohesh një ditë dhe të kuptosh sa shumë ke humbur, por a do të kesh tani fuqi për të luftuar? A ja vlen të luftosh për të fituar një të shkuar, të cilën tek e fundit nuk mund ta rikthesh? Ti gjen papritur diçka që të mungonte dhe nga frika e humbjes pranon të dorëzosh pak nga pak çfarë ke patur më parë.”
Gishtërinjtë e gruas u zvarritën mekanikisht mbi ballë, në drejtim të syve të mbyllur ku qëndruan gjatë. Frymëmarrja e saj qe ngadalësuar dhe tingëllonte më e rëndë.
Burri u ngrit dhe nisi të mblidhte pjatat, ndërsa mbeturinat i hodhi në qesen e zezë. Në fund, pasi i lidhi grykën, kërkoi ndjesë me po të njëjtën lëvizje shfajësuese të supeve dhe tha se duhet t’i nxirrte menjëherë jashtë për të shmangur kutërbimin gjatë natës.
Pasi i shoqi u largua, gruaja më në fund arriti të linte karrigen dhe bëri drejt dhomës së gjumit.
“Shpresoj që nesër të zgjidhet gjithçka,” fola që nga kuzhina, “Nuk di se si t’iu falënderoj, por në mëngjes duhet t’i japim fund kësaj historie.”.
Gruaja nuk u përgjigj. Nga dhoma e saj u dëgjua vetëm një fëshfërimë çarçafësh. Pas një çasti pritjeje, ajo nuk doli më dhe i shoqi nuk po kthehej. Më në fund u ngrita dhe, duke hezituar, hyra në errësirën e dhomës së gjumit.
“Më falni, por ai nuk po kthehet. Ndoshta bëj mirë të dal të shoh nëse…”.
Në dhomë s’kishte veçse heshtje dhe errësirë. U përpoqa të kuptoj nga ritmi i frymëmarrjes nëse e kishte zënë gjumi, por nga mushkëritë e saj nuk dukej se dilte ndonjë grimë ajri. Iu afrova edhe më tepër anës së saj të shtratit, me kureshtjen për të kuptuar se ç’po ngjiste. U përkula paksa. Sytë i kishte të hapur dhe në humbëtirën e tyre vura re siluetën e dikujt. Ashtu si shikimi mësohet me errësirën, hollësitë nisën të shfaqen njëra pas tjetrës, gradualisht në sytë e gruas. Silueta dukej se i përkiste një burri, i cili mbante veshur të njëjtën këmishë të zbardhëllyer që pati bashkëshorti i saj gjatë darkës, por ai po qëndronte me shpinën nga unë dhe qe e pamundur ta njihje. Një re iu mbështoll rreth kokës, teksa tjetri fryu ngadalë në ajër tymin e cigares.
Burri e thithi edhe një herë të fundit cigaren para se ta linte të binte në tokë. Tani me siguri do të kthehej, mendova, por pa ndjerë kurrfarë shqetësimi për pozicionin e papërshtatshëm në të cilin do të më gjente. Ai u rrotullua ngadalë dhe, ndërsa fytyra iu shfaq më në fund në brendinë e syve të gruas, e pata të pamundur të shihja tjetër veç reflektimit tim.
Gruaja nxori një duhmë ajri nga fryma, që kushedi prej sa minutash e mbante dhe i la t’i mbylleshin kapakët e lodhur të syve.
“Natën e mirë!”, tha ajo.
Vetvetiu, supet më lëvizën në mënyrë shfajësuese, para se edhe unë t’i uroja “natën e mirë.” I gjendur tashmë në anën e kundërt të shtratit, i hodha një sy të fundit dhomës. Këmisha e zbardhëllyer, që sapo e kisha zhveshur, prehej mbi shpinoren e karriges! Paketa e cigareve kishte rënë nga xhepi i kraharorit.
